De groei van het aantal burgers, dat samen energie opwekt, is niet te stoppen. Het aantal energiecoöperaties steeg in 2017 verder naar 392 (60 meer dan vorig jaar). Hiermee is in bijna elke Nederlandse gemeente een coöperatie actief. Ook het aantal collectieve zon- en windprojecten is toegenomen. Deze projecten leveren genoeg stroom op voor 85.000 huishoudens. De groei zet naar verwachting ook komend jaar door. Er staat nu al een verdubbeling van het aantal zonne-energieprojecten en van het windvermogen op de planning. Dat blijkt uit de Lokale Energie Monitor 2017.
Het gaat de burgercollectieven voor de wind. Dankzij een professionelere aanpak, lokaal draagvlak en krachtenbundeling slagen zij er steeds vaker in eigen windturbines of zonnedaken en -weides te realiseren (totaal 274 in 2017). 60% van de coöperaties houdt zich bezig met de wederverkoop van groene energie, 70% met energiebesparing en 60% organiseert collectieve inkoop van energie. Siward Zomer namens ODE Decentraal: “De energiecoöperaties groeien en worden steeds sterker. Dat is ongekend voor een sector die vijf jaar geleden nog in de kinderschoenen stond.”
Zon
De energiecoöperaties hebben in 2017 100 nieuwe collectieve zonprojecten gerealiseerd. Standaardisatie, specialisatie en krachtenbundeling is de trend. In totaal is er nu voor 37 MWp aan zonvermogen collectief opgewekt, dat is 53% meer dan in 2016. De meeste zonne-energie wordt opgewekt in Friesland (10 MWp), gevolgd door Noord-Holland (5,7 MWp). De verwachting is, dat het aantal zonprojecten in 2018/19 verdubbelt, onder meer door een flink aantal grote zonneweides dat gepland staat.
Ús Koöperaasje verenigt 42 Friese coöperaties en werkt samen met de Friese Milieufederatie, Netwerk Duurzame Dorpen en Doarpswurk in de Energiewerkplaats Fryslân dat een belangrijke aanjager is van regionale ontwikkelingen
Wind
Dit jaar is het coöperatieve windvermogen vrijwel gelijk gebleven: 118 MW. Zuid-Holland is koploper met windenergie. Hier werd in 2017 ruim 35 MW opgewekt, gevolgd door Zeeland met ruim 32,5 MW. In het hele land staan grote windparken met coöperatieve windturbines in de startblokken voor 2018/2019, zoals windparken bij Geldermalsen, Tilburg en de Krammersluizen.
Grootste burgerinitiatief
Op de Krammersluizen tussen Goeree Overflakkee en Zeeland neemt Windpark Krammer, het ‘grootste burgerinitiatief van Nederland’ eind 2017 de eerste twee van de in totaal 34 turbines in gebruik. Bijzonder is, dat 95% van de energie rechtstreeks geleverd wordt aan bedrijven, te weten Akzo, DSM, Philips en Google. Het is de eerste keer dat consumenten op zo’n grote schaal aan het bedrijfsleven energie leveren.
Postcoderoos komt tot bloei
Realisatie van projecten via de Regeling Verlaagd Tarief, ook wel postcoderoosregeling genoemd, komt voorzichtig tot bloei. In 2017 zijn er 63 nieuwe projecten bijgekomen. Daarmee is het aantal postcoderoosprojecten verdubbeld tot een totaal van 114 projecten sinds het begin van de regeling (2014). Daarnaast zitten nog minstens 158 geplande postcoderoosprojecten in de pijplijn.
“De betrokkenheid bij en draagvlak van burgers is van cruciaal belang voor de overgang naar duurzame energie, omdat deze transitie ons steeds meer gaat raken”
Positieve energiebeweging
De burgercoöperaties werken aan een duurzame energievoorziening, een leefbare omgeving, een sterke gemeenschap en economie. Ze zijn betrokken bij energieloketten, energiebesparingsacties, Buurkrachtwijken, maken eerste plannen voor aardgasloze wijken en wijken van de toekomst. “De betrokkenheid bij en draagvlak van burgers is van cruciaal belang voor de overgang naar duurzame energie, omdat deze transitie ons steeds meer gaat raken”, zegt Katrien Prins van HIER opgewekt. “De Lokale Energie Monitor 2017 geeft zicht op een unieke beweging: de energietransitie van onderaf.”